O zdrowiu na Lech Conference, czyli o wodzie, soku z buraka i kontuzjach stawu skokowego

Jed­nym z punk­tów Lech Con­fer­ence, które zgro­madz­iły tren­erów z różnych zakątków Pol­s­ki, jak również Europy, była seria trzech mini-wykładów. Prele­gen­ta­mi były oso­by, które na co dzień, albo pracu­ją w Rehas­port Clin­ic, albo zawodowo zaj­mu­ją się sportowcami.

Trzy wykłady były poświę­cone gospo­darce wod­nej sportow­ca, charak­teryza­cji skręce­nia stawu skokowego, jak również, i tu uwa­ga, wpły­wu soku z bura­ka na dzi­ałanie orga­niz­mu. Mogło by się wydawać, że nie są to rzeczy jakoś bard­zo intere­su­jące, rzeczy które nie rzucą nowego światła na dzi­ałanie piłkarza, albo młodego tren­era. Jed­nak te małe przemówienia wytłu­maczyły pewne mech­a­nizmy, które w piłce są stosowane, albo są nieste­ty stosowane za mało.

Pier­wszym prele­gen­tem był dok­tor Jakub Kryś­ci­ak, który opowiedzi­ał o roli wody w ludzkim orga­nizmie. Sprawa moż­na by powiedzieć bła­ha, każdy wie, że ludz­ki orga­nizm skła­da się głównie z wody i pod­czas wysiłku trze­ba defi­cyt wody uzu­pełnić. Jed­nak obec­ny dzisi­aj w Are­nie fizjolog pokazał pewne niuanse. Najlepiej zacząć od pod­staw: gdy dziecko przy­chodzi na świat w jego orga­nizmie jest pon­ad 70% wody, wraz z wiekiem i poszczegól­ną płcią wszys­tko się zmienia. Dorosły mężczyz­na ma w orga­nizmie pon­ad 50% wody, prze­ci­wnie do kobi­ety, która ma jej niewiele, ale jed­nak mniej. Przy nor­mal­nym funkcjonowa­niu, w szkole, pra­cy, tracimy dzi­en­nie około 2.5 l wody dzi­en­nie. Czy to przez poce­nie, wraz z moczem, kałem, albo przez parę wod­ną wydzielaną z ust. To, że te defi­cy­ty trze­ba uzu­pełnić to oczy­wiste, ale co moż­na zro­bić, żeby prze­ci­wdzi­ałać odwod­nie­niu? Co wpły­wa na odwod­nie­nie? Jak zaz­nacza dr. Kryś­ci­ak, to w dużej mierze sposób naszego życia ma tutaj znacze­nie m.in. dłu­gość snu, czy przyj­mowane używki.

Jeśli chodzi o sam sposób nawad­ni­a­nia sportow­ców, to w tym wykładzie moż­na było się dowiedzieć kilku rzeczy. Po pier­wsze, przez dekady zmieni­ała się kon­cepc­ja przyj­mowa­nia płynów np. pod­czas treningu piłkarskiego. Na samym początku uważano, że nie należy nawad­ni­ać w ogóle zawod­ników, w lat­ach 90′ przyję­to, że wodę w prz­erwach trze­ba pić do oporu. Dopiero w XXI wieku założono i potwierd­zono różny­mi bada­ni­a­mi, że trze­ba wszys­tko odpowied­nio zbi­lan­sować. Po drugie, pod­czas treningu co 15–20 min­ut trze­ba zro­bić prz­er­wę na nawod­nie­nie, by nie poz­wolić odwod­nić się orga­niz­mowi. Skut­ki takiego odwod­nienia są bard­zo poważne. Od małego uczu­cia prag­nienia, po strace­nie kon­cen­tracji, a w skra­jnych sytu­ac­jach kończąc na zgonie.

Kole­jny wykład, który wywołał uśmiech u wielu słuchaczy był poświę­cony burakom, a ściślej sokowi, który moż­na z tego warzy­wa uzyskać. Na sce­nie pojaw­iła się pani mag­is­ter Anna-Maria Boruc­ka, która o dzi­ała­niu tego SUPLEMENTU (warto zaz­naczyć, jak o przyj­mowa­niu tego soku prele­gen­t­ka się wypowiadała) opowiedzi­ała zgro­mad­zonym na Arenie.

Co ciekawe, picie soku z buraków, jak ustalono w bada­ni­ach, może zwięk­szyć wyda­jność pod­czas tren­ingów nawet o kilka­naś­cie pro­cent. Gru­pa, która taką suple­men­tację stosowała miała np. w biegu na 5 km czas lep­szy o nawet 41 sekund, co w warunk­ach biegowych jest wielkim wyczynem. Jeśli chodzi o stosowanie, to diete­ty­cz­ka zaz­naczyła, że należy przyj­mować ten suple­ment od dwóch do sześ­ciu dni. Jeśli mniej, to nie zadzi­ała, jeśli więcej, może spowodować pewne niepraw­idłowoś­ci w orga­nizmie. Jeszcze nie przeprowad­zono wiary­god­nych badań, które stwierdza­ły­by, że sok z buraków poma­ga w szyb­szej regen­er­acji. W tym aspekcie nic nie wiado­mo. Dowiedzieliśmy się również, jakie minusy sprzy­ja­ją takiej suple­men­tacji. Są to przede wszys­tkim prob­le­my jeli­towe, a także smak, który przy więk­szym spoży­ciu daje o sobie odczuć.

Chy­ba naj­ciekawszym z tych trzech mini-wykładów, przy­na­jm­niej w moim odczu­ciu, było wys­tąpi­e­nie dok­to­ra Andrze­ja Pydy, który opowiedzi­ał o diag­nozie i lecze­niu skrę­conego stawu skokowego. Ten rodzaj kon­tuzji jest najczęst­szym, jaki w zawodzie piłkarza wys­tępu­je. Patrząc na zain­tere­sowanie zgro­mad­zonych, widzi­ałem na twarzy skupi­e­nie, a także cieka­wość. Na pewno więk­szość, która to czy­ta miała kiedyś skrę­cony staw skokowy i zas­tanaw­ia się, jak wyglą­da lecze­nie w zawodowym sporcie. Moż­na powiedzieć jed­no – różnice są ogromne. Jeśli taki uraz nastąpi, trze­ba najpierw go odpowied­nio zdi­ag­no­zować. Ważne jest, by wiedzieć jakiego rodza­ju jest to skręce­nie: boczne na zewnątrz (ok. 90%), boczne wewnątrz, albo obro­towe (naj­gorsze). Gdy się już odpowied­nio zdi­ag­nozu­je, moż­na przys­tąpić do leczenia. Trze­ba zwró­cić uwagę, w jaki sposób jest uszkod­zony staw skokowy. Czy to jest po pros­tu naciąg­nię­cie więzadeł, ich nader­wanie, czy w naj­gorszym przy­pad­ku zer­wanie. Leczyć tę kon­tuzję moż­na na dwa sposo­by – albo unieru­chomimy staw, albo zas­to­su­je­my „lecze­nie ruchem”. To drugie pole­ga na stop­niowym, coraz to więk­szym udziale uszkod­zonego stawu w prz­eróżnych ćwiczeni­ach do cza­su, gdy będzie w pełni sprawne. Jeśli nie ma per­spek­ty­wy, że więzadła same się zros­ną, trze­ba po pros­tu oper­ować. Robi się to tylko, gdy nie ma nadziei na samoistne wylecze­nie. Taka kon­tuz­ja trwa, według tego co mówił dok­tor Pyda, od czterech, do sześ­ciu tygod­ni. Ważne jest, by zawod­nik bez­piecznie wró­cił na boisko. Co to znaczy? Trzy pod­mio­ty: lekarz, tren­er, zawod­nik muszą się dopeł­ni­ać. Ich współpra­ca nie może być zach­wiana. Jeśli tak się stanie, jeśli tren­er pod­waży decyzję lekarza o dłuższej rekon­wales­cencji piłkarza, wtedy jest duże praw­dopodobieńst­wo, że kon­tuz­ja powró­ci, ale będzie o wiele gorsza do wyleczenia. Na koniec swo­jego wys­tąpi­enia, prele­gent powiedzi­ał, że pod­stawą w drużynie piłkarskiej jest dobry fizjoter­apeu­ta. Jak zaz­naczył, od tego powin­no zacząć się budować klub, od znalezienia fachowego sztabu zdrowotnego.

Jak widać, trzy zagad­nienia, które poruszyły trzy bard­zo różne aspek­ty zdrowia. Słucha­jąc ich uświadomiłem sobie, że wszyscy młodzi tren­erzy, którzy byli dzisi­aj w Are­nie, mają zami­ar tworzyć przyszłość pił­ki nożnej. Takie spotka­nia, jak to dzisiejsze, mają im pomóc się rozwi­jać, ale przede wszys­tkim pośred­nio mają pomóc rozwi­jać tych wszys­t­kich młodych chłopaków, którzy zna­jdą się kiedyś, albo już są pod ich nad­zorem. Inic­jaty­wa potrzeb­na, inic­jaty­wa, która na pewno zaowocu­je, jeśli już tego nie zrobiła.